Kierownik tematu badawczego w latach 2017-2022:
dr hab. Elena Koriakowcewa , prof. UPH (od 01.10.2023 – UwS)
Wykonawcy merytoryczni w roku 2017:
dr Renata Bryzek, adiunkt IJiL UPH (od 01.10.2023 – UwS),
dr Barbara Stelingowska, adiunkt IJiL UPH (od 01.10.2023 – UwS)
Partnerzy:
prof. dr Natalia A. Nikolina, Wydział Filologiczny Moskiewskiego Pedagogicznego Uniwersytetu Państwowego (Rosja),
prof. dr hab. Larysa W. Racyburskaja, Wydział Filologiczny Państwowego Uniwersytetu im. N. I. Łobaczewskiego w Niżnym Nowogrodzie (Rosja),
izv. prof. dr. sc. Marina Radčenko , The Department of Russian Language and Literature, University of Zadar, Croatia (Chorwacja)
Charakterystyka tematu badawczego
I. Cele i problematyka badań (zastosowana metodologia)
W dobie globalizacji i kryzysu tożsamości narodowych procesy innowacyjne w języku polskim i kulturze polskiej na tle innych języków i kultur słowiańskich wymagają nieustannej refleksji naukowej w celu ustalenia ich źródeł, przeanalizowania przebiegu i uwarunkowań oraz wykrycia innowacji radykalnych i częściowych, także imitujących i oryginalnych. Szczególne znaczenie w kontekście ogólnej tendencji do globalizacji kulturowej ma tak badanie rozumienia tekstów literackich i nieliterackich, jak określenie barier w odbiorze tekstów kultury.
II. Metodyka badań
Kompleksowe podejście do analizy strukturalistycznej, włączające aparat semantyczny; metoda porównawcza oraz synchroniczno-diachroniczna, z uwzględnieniem rozwoju badanych zjawisk, porządku czasowego, wzajemnych zależności i związków. Dla ilościowego opisania poszczególnych zjawisk w wybranych językach i kulturach słowiańskich stosuje się metody statystyczne.
III. OPIS ZADANIA BADAWCZEGO
W ramach tematu statutowego zostaną zbadane następujące problemy:
- Kulturowe determinacje komunikacji językowej a globalizacja kulturowa. Podatność języków słowiańskich (polskiego, czeskiego i rosyjskiego) na zmiany systemowe i komunikacyjne. Globalizacja a słowotwórstwo języków słowiańskich.
- Zmiany językowego/tekstowego obrazu świata w wyniku kontaktów międzykulturowych.
- Media masowe a zmiany języka. Internet jako metamedium, komunikacja językowa w Internecie.
- Przejawy globalizacji: ekspansja potoczności.
- Zapożyczenia językowe i komunikacyjne we współczesnych językach słowiańskich.
- Językowe konsekwencje „zanurzenia w popkulturę”.
- Teksty kultury popularnej jako „kultury bez granic”.
- Kanony kultury, w tym literatury, polskiej wobec rankingów korzystania z tekstów kultury/tekstów literackich.
IV. Innowacyjność badań
Badania nad przejawami globalizacji w językach i kulturach słowiańskich w zakresie nauk humanistycznych nie były jak dotąd systematycznie prowadzone.
V. Spodziewane efekty praktyczne badań (zastosowania)
- Wydanie monografii wieloautorskiej pt. „Globalizacja a języki słowiańskie: innowacje i procesy innowacyjne” (red. naukowy – Elena Koriakowcewa), której koncepcja zostanie przedyskutowana w ramach bloku tematycznego nt. „Globalizacja a słowotwórstwo słowiańskie” na XVI Międzynarodowym Kongresie Slawistów w Belgradzie 20.-27.08.2018 (prof. Elena Koriakowcewa – współmoderator bloku tematycznego).
- Cykl artykułów, które mogą być wykorzystane jako baza teoretyczna wykładów prowadzonych w ramach przedmiotów „Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego”, “Komunikacja międzykulturowa”, „Teoria kultury”, „Językoznawstwo ogólne i wybrane teorie języka”, także w ramach seminariów magisterskich.