Wykonawcy merytoryczni w latach 2017-2018:

dr Renata Bryzek, adiunkt Instytutu Filologii Polskiej i Logopedii UPH,

dr Barbara Stelingowska, adiunkt Instytutu Filologii Polskiej i Logopedii UPH

Modyfikacja tematu w latach 2020-2024 (nr 129/20/B):

Języki słowiańskie wobec globalizacji. Pragmatyczne aspekty słowotwórstwa,semantyka kognitywna, leksykografia i translatoryka

Kierownik tematu badawczego:

dr hab. Elena Koriakowcewa, prof. UPH

Wykonawca merytoryczny:

prof. dr hab. Vasilii Siankevich

dr Agnieszka Kijak, adiunkt Instytutu Językoznawstwa i Literaturoznawstwa UPH

Partnerzy:

prof. dr Natalia A. Nikolina, Wydział Filologiczny Moskiewskiego Pedagogicznego Uniwersytetu Państwowego (Rosja),

prof. dr hab. Larysa W. Racyburskaja, Wydział Filologiczny Państwowego Uniwersytetu im. N. I. Łobaczewskiego w Niżnym Nowogrodzie (Rosja),

izv. prof. dr. sc. Marina Radčenko , The Department of Russian Language and Literature, University of Zadar, Croatia (Chorwacja)

I. Cele i problematyka badań (zastosowana metodologia)

W dobie globalizacji i kryzysu tożsamości narodowych procesy innowacyjne w języku polskim i kulturze polskiej na tle innych języków i kultur słowiańskich wymagają nieustannej refleksji naukowej w celu ustalenia ich źródeł, przeanalizowania przebiegu i uwarunkowań oraz wykrycia innowacji radykalnych i częściowych, także imitujących i oryginalnych. Szczególne znaczenie w kontekście ogólnej tendencji do globalizacji kulturowej ma tak badanie rozumienia tekstów literackich i nieliterackich, jak określenie barier w odbiorze tekstów kultury.

II. Metodyka badań

Kompleksowe podejście do analizy strukturalistycznej, włączające aparat semantyczny; metoda porównawcza oraz synchroniczno-diachroniczna, z uwzględnieniem rozwoju badanych zjawisk, porządku czasowego, wzajemnych zależności i związków. Dla ilościowego opisania poszczególnych zjawisk w wybranych językach i kulturach słowiańskich stosuje się metody statystyczne.

III. OPIS ZADANIA BADAWCZEGO

W ramach tematu statutowego nr 488/17/S zostały zbadane następujące problemy:

Kulturowe determinacje komunikacji językowej a globalizacja kulturowa. Podatność języków słowiańskich (polskiego, czeskiego i rosyjskiego) na zmiany systemowe i komunikacyjne. Globalizacja a słowotwórstwo języków słowiańskich.
Zmiany językowego/tekstowego obrazu świata w wyniku kontaktów międzykulturowych.
Media masowe a zmiany języka. Internet jako metamedium, komunikacja językowa w Internecie.
Przejawy globalizacji: ekspansja potoczności.
Zapożyczenia językowe i komunikacyjne we współczesnych językach słowiańskich.
Językowe konsekwencje „zanurzenia w popkulturę”.
Teksty kultury popularnej jako „kultury bez granic”.
Kanony kultury, w tym literatury, polskiej wobec rankingów korzystania z tekstów kultury/tekstów literackich.

W latach 2020-2024 w ramach tematu nr 129/20/B planuje się badanie następujących problemów:

Pragmatyczne aspekty słowotwórstwa języków słowiańskich (polskiego, czeskiego i rosyjskiego) .
Globalizacja a semantyka kognitywna języków słowiańskich.
Zachowania językowe a zmiana językowego obrazu świata w dobie globalizacji.
Zmiany komunikacyjne a językowe konsekwencje „zanurzenia w popkulturę”: świadomość metajęzykowa.
Zapożyczenia językowe i komunikacyjne w językach słowiańskich.
Leksykografia i translatoryka w dobie globalizacji.

IV. Innowacyjność badań

Badania nad ewolucją języków słowiańskich w dobie globalizacji w zakresie nauk humanistycznych nie były jak dotąd systematycznie prowadzone. Na razie w Polsce została wydana tylko jedna monografia wieloautorska, w której zbadano innowacje i procesy innowacyjne w językach słowiańskich, mianowicie: Koriakowcewa E. (red nauk.), „Globalizacja a języki słowiańskie/ Globalization and Slavic languages. Papers dedicated to the XVI International Congress of Slavists (Serbia, Belgrade,20. – 27.08.2018 ), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach,Siedlce 2018, 150 str. Monografia traktuje o aktualnych problemach współczesnego stanu i dynamiki rozwoju języków słowiańskich – przede wszystkim rosyjskiego, polskiego< chorwackiego i czeskiego – także w ujęciu porównawczym

V. Spodziewane efekty praktyczne badań (zastosowania)

Wydane monografie:

Elena Koriakowcewa, Nomina actionis: ewolucja peryferyjnych kategorii słowotwórczych w dobie globalizacji/ Nomina actionis: эволюция периферийных словообразовательных категорий в эпоху глобализации. Wydawnictwo Naukowe UPH, Siedlce, 2021, 170 stron.
Василий Сенкевич/ Vasili Siankevich, МЕТАЛИНГВИСТИКА. Феноменологические аспекты исследования языка. Wydawnictwo Naukowe UPH, Siedlce, 2020, 262 strony.